Prezes UOKiK wyjaśnia, czy platformy internetowe BE Poland i GrowUp Session nie naruszają zbiorowych interesów konsumentów. Sprawdza między innymi, czy nie są oparte na systemie promocyjnym typu piramida, w którym obiecywane korzyści zależą głównie od wprowadzania do projektu kolejnych osób. W przypadku takich systemów, konsumenci mogą ponieść dotkliwe straty finansowe.
Urząd przygląda się dwóm projektom – BE Poland oraz GrowUp Session, które oferują konsumentom m.in. pakiety szkoleń online na temat internetowego inwestowania. Prezes UOKiK wszczął postępowania wyjaśniające, w których szczegółowo zbada zasady działania oraz rolę osób promujących i zarządzających tymi projektami.
– Monitorujemy rynek pod kątem dostępnych przez internet projektów alternatywnego inwestowania, kuszących wizją szybkich i dużych zysków bez ryzyka – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny – Weryfikujemy te przedsięwzięcia, które mogą budzić wątpliwości, aby eliminować nielegalne systemy promocyjne typu piramida. Zawsze apelujemy do konsumentów o ostrożność i sceptycyzm w stosunku do projektów online, co szczególnie dotyczy przedsięwzięć o nieprzejrzystych zasadach działania oraz takich, w których korzyści dla uczestników generowane są przede wszystkim z wpłat innych użytkowników.
BE Poland
BE Poland to część międzynarodowego projektu o nazwie BE (Better Experience) z Dubaju, a jego uczestnicy działają jako grupa TPR (Trading People Revolution). Sprzedają pakiety subskrypcyjne, które uprawniają do korzystania z platform i oprogramowania do nauki tradingu. Promotorzy rekrutują kolejne osoby, które otrzymują zapłatę za sprzedane pakiety oraz polecanie projektu. BE Poland jest promowany w mediach społecznościowych, głównie za pośrednictwem platformy Instagram. W toku postępowania Prezes UOKiK bada czy zasady funkcjonowania BE Poland nie prowadzą do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. W szczególności, czy pod pretekstem edukacji na temat kupna i sprzedaży instrumentów finansowych nie jest prowadzony system promocyjny typu piramida.
GrowUp Session
To kolejny projekt, którego promocja opiera się na aspekcie edukacyjnym – oferuje się w jego ramach pakiety, dzięki którym konsumenci mają odbyć szkolenia dotyczące tradingu na rynku forex czy handlu kryptowalutami. Osoby zachęcające do udziału w programie partnerskim działają głównie przez swoje profile na Instagramie i pozyskują uwagę odbiorców pokazując wysoki standard życia i chwaląc się dużymi zarobkami osiągniętymi – jak twierdzą – dzięki udziałowi w GrowUp, co ma zachęcać kolejne osoby do dołączenia do projektu. Również w przypadku tego podmiotu Prezes UOKiK weryfikuje, czy jego działalność nie narusza zbiorowych interesów konsumentów.
Na co uważać
Nieuczciwi przedsiębiorcy obiecują internautom możliwość zarabiania pieniędzy poprzez uczestnictwo w ryzykownych projektach inwestycyjnych. Obejmują one szeroką, atrakcyjną dla konsumentów, tematykę – szkolenia w zakresie korzyści finansowych (tak jak w przypadku BE czy GrowUp), ale także i promujących zdrowie, fitness czy podróże. W wielu przypadkach twórcy tych przedsięwzięć i osoby je promujące epatują w internecie bogactwem i luksusem. Próbują zwerbować do projektów osoby młode lub bez stabilnej sytuacji zawodowej, kusząc ich wizją szybkich i wysokich zysków bez ponoszenia ryzyka.
Jak działa system promocyjny typu piramida?
Systemy promocyjne typu piramida maskowane są hasłami „program”, „projekt” „inwestycje”, „zarabianie w internecie”, „zarabianie w domu”, „platforma reklamowa”. Często uwiarygadniają je influencerzy i celebryci, którzy uczestniczą w organizowanych przez właścicieli systemów i tzw. „naganiaczy” eventach czy transmisjach live w popularnych serwisach społecznościowych.
Schemat jest następujący:
- wpłacamy pieniądze (np. za subskrypcje, abonament edukacyjny),
- polecamy platformę innym osobom,
- za ich wprowadzenie otrzymujemy wynagrodzenie. Pochodzi ono przede wszystkim z wpłat kolejnych zrekrutowanych osób.
Korzyści uzależnione są od liczby osób wprowadzonych do projektu. Tak finansowany jest cały system. Wpłacane środki nie przynoszą żadnej wartości dodanej, nie są inwestowane w żadne aktywa i nie przynoszą zysków, ponieważ podstawą projektu nie jest sprzedaż towarów lub usług o faktycznej, mierzalnej wartości.
Wpłaty uczestników zasilają projekt, który jedynie udaje prawdziwą inwestycję. Pieniądze trafiają do organizatorów i osób zajmujących najwyższą pozycję w hierarchii. System działa, dopóki więcej pieniędzy jest wpłacanych niż wypłacanych. Liczba nowych osób dołączających do projektu musi rosnąć lawinowo. Gdy przestaje, system promocyjny typu piramida upada, jego uczestnicy tracą zazwyczaj całość powierzonych pieniędzy, a korzyści odnoszą jedynie jego twórcy, z którymi kontakt się urywa.
Działania wobec wskazanych projektów nie są jedynymi, jakie prowadzi Prezes UOKiK – wcześniej interweniował wobec takich przedsięwzięć jak iGenius, Dream Trips i Jifu. W 2024 roku nałożył blisko 1 mln zł kary na Selfmaker Smart Solution oraz Selfmaker Technology.
