Ważny wyrok TSUE w sprawie rejestru klauzul niedozwolonych

Posted on Category:Kredyty hipoteczne

TSUE wydał wyrok, zgodnie z którym sąd może uznać warunek umowy za nieuczciwy tylko dlatego, że jest on tożsamy z warunkiem wpisanym do rejestru klauzul niedozwolonych. Warunek umowy nie może być uznany za nieuczciwy wobec części konsumentów, którzy zawarli tę umowę, a uczciwy wobec pozostałych. Bank ma również obowiązek informowania o istotnych cechach umowy i ryzykach z nią związanych wszystkich kredytobiorców, nawet wówczas, gdy konsument posiada odpowiednią wiedzę w dziedzinie zawieranej umowy.

Na wokandzie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej był dziś rozpatrywany wniosek TSUE C-139/22 o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w związku z pytaniem zadanym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia. W warszawskim sądzie toczy się postępowanie o zwrot nienależnie pobranych rat kredytu hipotecznego, indeksowanego do franka szwajcarskiego (CHF). W związku z tym sąd zwrócił się do TSUE o rozstrzygnięcie, czy w oparciu o przepisy prawa UE może stwierdzić, że treść nieuzgodnionego indywidulanie warunku umownego jest nieuczciwa, jeśli tożsamy zapis był już przedmiotem postępowania i został wpisany do rejestru klauzul niedozwolonych. Trybunał potwierdził taką możliwość. Takie rozstrzygnięcie może przyczynić się do przyspieszenia prowadzonych postępowań sądowych.

TSUE odniósł się także do kwestii utrzymania w mocy nieuczciwych zapisów umownych, jak przykładowo klauzule przeliczeniowe w umowach kredytu hipotecznego odnoszących się do walut obcych, jeżeli inne postanowienia tej umowy przewidują możliwość wykonania przez  konsumenta umowy bez odwoływania się do kwestionowanych klauzul.

Tutaj wyrok jasno wskazuje, że nieuczciwy zapis umowy nie może być utrzymywany w mocy tylko dlatego, że konsument może wykonać umowę w inny sposób na podstawie innych, nieabuzywnych warunków umowy.

Kolejna kwestia dotyczyła obowiązku informacyjnego ciążącego na przedsiębiorcy. W rozpatrywanej sprawie jeden z kredytobiorców był pracownikiem banku i miał wykształcenie w dziedzinie finansów, drugi zaś takiej wiedzy nie posiadał – zatem zrodziło się pytanie o to jak kluczowe informacje o istotnych ryzykach i cechach umowy powinien przekazywać bank.

W wyroku TSUE potwierdził, że obowiązek informowania prostym i zrozumiałym językiem o ryzyku i cechach umowy dotyczy każdego konsumenta, bez względu na stan jego wiedzy (także pracownika banku), a warunek umowy nie może być uznany za nieuczciwy wobec części konsumentów którzy zawarli umowę, a uczciwy wobec pozostałych.

Czym jest rejestr klauzul niedozwolonych?

Rejestr klauzul niedozwolonych znajduje się na stronie internetowej UOKiK. Przed nowelizacją ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, czyli przed 17 września 2017 r., o wpisaniu klauzuli decydował Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Obecnie Prezes UOKiK, wydając decyzje może uznać klauzulę za abuzywną i zakazać jej stosowania w umowach z konsumentami. Wówczas klauzula ta nie jest wiążąca w stosunku do przedsiębiorcy, który ją stosował i wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim umowę.

Bocian Pożyczki z karą ponad 15 mln złotych – decyzja Prezesa UOKiK

Posted on Category:Kredyty konsumenckie

Prezes UOKiK nałożył ponad 15 mln zł kary na firmę Everest Finanse SA, znaną jako Bocian Pożyczki. Spółka obchodziła limity pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego, oferując do udzielanych przez siebie pożyczek także umowy leasingu konsumenckiego zwrotnego sprzętu ADG i RTV, w zawieraniu których pośredniczyła. Konsumenci nie byli prawidłowo informowani jakie finansowanie otrzymują i jakie wiążą się z nim koszty.  

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny po przeprowadzonym postępowaniu stwierdził naruszenie zbiorowych interesów konsumentów przez spółkę Everest Finanse SA, działającą pod szyldem Bocian Pożyczki.

Klientom potrzebującym dodatkowego finansowania firma oferowała – poza kredytem konsumenckim – umowy leasingu konsumenckiego zwrotnego, w zawieraniu których pośredniczyła na rzecz powiązanej firmy o tożsamej nazwie – Everest Finanse sp. z o.o. sp. k. Dotyczyło to sprzętów AGD, np. lodówek, kuchenek i RTV np. telewizorów, smartfonów. Przedmiot leasingu był nabywany od konsumenta i od razu udostępniany mu do dalszego używania przez okres wskazany w umowie, a konsument zobowiązany był do spłaty tygodniowych rat leasingowych z tego tytułu.

Finansowanie było udzielane częściowo w formie pożyczki, a częściowo w formie leasingu konsumenckiego zwrotnego

Ta formuła była wykorzystywana w okresie obniżenia ustawowych limitów pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego w związku z pandemią, podczas gdy koszty związane z leasingiem nie były limitowane. Model łączonego finansowania służył obchodzeniu limitów ustawowych, w konsekwencji czego konsumenci musieli spłacać bardzo wysokie raty. Drugą stwierdzoną przez Prezesa UOKiK praktyką jest niewłaściwe informowanie konsumentów przed zawarciem umów o warunkach udzielanego finansowania.

Wizyta doradcy i podpisywanie umów

Podczas wizyt domowych przedstawiciele Everest Finanse SA podpisywali ze swoimi dotychczasowymi klientami trzy umowy:

  • aneks do umowy pożyczki zwiększający jej kwotę,
  • umowę sprzedaży używanego sprzętu AGD lub RTV oraz
  • umowę leasingu konsumenckiego zwrotnego na użytkowanie tego sprzętu.

Przed zawarciem tych umów konsumenci większość dokumentów, związanych z uzyskiwanym finansowaniem, widzieli jedynie na ekranie tabletu doradcy klienta, na którym składali swój podpis. To zdecydowanie utrudniało im dokładne zapoznanie się z warunkami, na które musieli wyrazić zgodę. Nie byli w sposób jasny i jednoznaczny i we właściwym czasie informowani o uzyskiwanym finansowaniu oraz o kosztach jego poszczególnych elementów.

„Umowa została sporządzona na tablecie, złożyłem kilkanaście podpisów. Nie wiem jakie dokumenty podpisałem, bo nie udostępniono mi tabletu w celu przeczytania i wydruku tych dokumentów” – napisał w skardze jeden z konsumentów.

– Spółka Everest Finanse próbowała obejść prawo, które miało chronić konsumentów, aby nie wpadli w pułapkę zadłużenia w trudnych czasach lockdownu. Posłużyła się sztucznie wykreowanym przez siebie modelem finansowania bazującym na pożyczce i leasingu sprzętu AGD, telewizorów, smartfonów. Ponadto, sposób prezentowania oferty utrudniał konsumentom zorientowanie się w warunkach umowy przed jej podpisaniem i podjęcie świadomej, bazującej na rzetelnych informacjach, decyzji. W konsekwencji konsumenci przepłacali za finansowanie, na które – znając wszystkie koszty – mogliby się nie zdecydować – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.

Konsumencie, zanim weźmiesz pożyczkę:

  • Sprawdź, czy firma pożyczkowa lub pośrednik kredytowy widnieje w odpowiednim rejestrze Komisji Nadzoru Finansowego.
  • Pamiętaj, że pełne informacje dotyczące produktu musisz uzyskać przed zawarciem umowy.
  • Uważnie przeczytaj, czego dotyczy umowa: kredytu, pożyczki czy leasingu i czy jest to zgodne z tym, co mówi przedstawiciel instytucji pożyczkowej lub pośrednika. Zapoznaj się z warunkami umowy i wszystkimi załącznikami do niej.
  • Policz, ile będziesz mieć do spłaty i jakie będą koszty kredytu – zarówno odsetki, jak i te wynikające z różnych opłat i prowizji. Pamiętaj, że obowiązują ustawowe limity.

Odsetki maksymalnie mogą stanowić dwukrotność odsetek ustawowych, które wyliczamy, dodając 3,5 pkt proc. do stopy referencyjnej NBP.

Koszty pozaodsetkowe maksymalnie mogą wynieść 10 proc. całkowitej kwoty kredytu plus 10 proc. za każdy rok kredytowania, jednak nie więcej niż 45 proc. całkowitej kwoty kredytu.

  • Uważaj na umowy, w których poza pożyczką oferowany jest leasing konsumencki, gdyż leasingodawca może pobrać znacznie wyższe koszty, niż w przypadku umowy kredytu konsumenckiego czy pożyczki.
  •  Porównaj oferty różnych firm. Ułatwi to wskaźnik RRSO – rzeczywista roczna stopa oprocentowania. Pokazuje on koszt kredytu określony w procentach w stosunku do całkowitej kwoty kredytu.
  • W ciągu 14 dni możesz odstąpić od umowy o kredyt konsumencki. W takiej sytuacji masz obowiązek zwrócić odsetki za czas, w którym pieniądze były Ci udostępnione.
  • W razie wątpliwości lub problemów skorzystaj z bezpłatnej pomocy prawnej.

Obecnie, po nowelizacji ustawy antylichwiarskiej, ustalającej limity pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego na stałym niższym poziomie, firma Everest Finanse SA – znaną jako Bocian Pożyczki, wróciła do pośredniczenia w oferowaniu leasingu konsumenckiego zwrotnego i w dalszym ciągu w sposób nietransparentny informuje o warunkach i kosztach finansowania udzielanego w takiej łączonej formule.

Na Everest Finanse SA została nałożona kara 15 058 790 zł. Spółka będzie zobowiązana do opublikowania na swojej stronie internetowej oraz w mediach społ. informacji o decyzji Prezesa UOKiK oraz przekazania oświadczenia konsumentom, których ona dotyczy. Decyzja nie jest prawomocna. Spółka może się od niej odwołać do sądu.

Ważne wyroki TSUE dla banków i kredytobiorców

Posted on Category:Kredyty hipoteczne

TSUE orzekł w sprawie konsumentów mających kredyty indeksowane lub denominowane do franka szwajcarskiego. Jeśli umowa kredytowa zostaje unieważniona ze względu na zamieszczone w niej klauzule niedozwolone, to bank nie może żądać od konsumentów wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Jednocześnie w takiej sytuacji nie ma przeszkód by konsument domagał się od banku dodatkowych świadczeń, jeśli pozwalają na to przepisy krajowe.

Na wokandzie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej była dziś rozpatrywana kwestia wykładni przepisów krajowych w związku z pytaniem prejudycjalnym w sprawie C-520/21 zadanym w sierpniu 2021 r. przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia.

Chodzi o istotne kwestie dotyczące umów o kredyt hipoteczny odnoszących się do franka szwajcarskiego.

  • Czy w przypadku stwierdzenia nieważności umowy o kredyt z powodu występowania w niej klauzul abuzywnych, strony oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy (bank – kapitału kredytu, konsument – rat, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, mogą domagać się także innych należności.
  • A więc, czy bank oprócz zwrotu kapitału może żądać również wynagrodzenia, odszkodowania, zwrotu kosztów lub waloryzacji świadczenia np. z tytułu tego, że został czasowo pozbawiony możliwości korzystania ze swoich pieniędzy, czy że poniósł koszty obsługi umowy kredytu?
  • Czy takiego samego świadczenia, oprócz zwrotu rat kredytu, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych, może domagać się od banku konsument.

Roszczenia banków bez podstaw prawnych

TSUE orzekł, że w przypadku uznania, że umowa kredytu między bankiem a kredytobiorcą jest od początku nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, dyrektywa 93/13 stoi na przeszkodzie temu, by bank miał prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot wypłaconego kapitału oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę. Wyrok jest tożsamy ze stanowiskiem wyrażanym przez Prezesa UOKiK i opinią wydaną w lutym przez Rzecznika Generalnego TSUE. Trybunał ponadto argumentował, że przyznanie takiego prawa przyczyniłoby się do wyeliminowania efektu odstraszającego wywieranego na przedsiębiorców.

– Inny wyrok zaprzeczałby całości dotychczasowego orzecznictwa TSUE i założeniom Dyrektywy 93/13, której celem jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów. Od dawna podnosiliśmy, że banki nie mają prawa żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku upadku umowy z ich winy, czyli w związku ze stosowaniem klauzul abuzywnych. Dobrze, że ta kwestia została ostatecznie rozstrzygnięta, wyrok TSUE odzwierciedla nasze stanowisko w tych sprawach – mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Roszczenia konsumentów bez przeszkód

Zgodnie z wyrokiem TSUE dyrektywa 93/13 nie sprzeciwia się przepisom prawa krajowego, jak również orzekaniu przez sądy krajowe na rzecz konsumenta dodatkowych świadczeń – oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych na podstawie umowy przez konsumenta – np. z tytułu korzystania przez bank z kwot uiszczanych w ramach spłaty rat kredytu.

Jak wskazano w wyroku Dyrektywa 93/13 nie reguluje bezpośrednio skutków nieważności umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem po usunięciu nieuczciwych warunków. Określenie skutków, jakie pociąga za sobą takie stwierdzenie należy do państw członkowskich. Jednocześnie ustanowione przez nie w tym względzie przepisy powinny być zgodne z prawem Unii, a w szczególności z celami tej dyrektywy. W opinii Trybunału nie wydaje się by możliwość dochodzenia przez konsumenta względem banku roszczeń wykraczających poza zwrot miesięcznych rat podważała wskazane cele dyrektywy.

Sytuacja banków

W dzisiejszym wyroku TSUE wskazał, że przyznanie prawa dochodzenia przez banki innych roszczeń poza zwrotem kwoty kapitału przyczyniłoby się do wyeliminowania efektu odstraszającego wywieranego na przedsiębiorców. Jednocześnie, ograniczałoby to skuteczność ochrony przyznanej konsumentom przez dyrektywę, gdyby byli oni narażeni, na ryzyko zapłaty takiej rekompensaty. Taka wykładnia groziłaby stworzeniem sytuacji, w których bardziej korzystne dla konsumentów byłoby raczej kontynuowanie wykonania umowy zawierającej nieuczciwy warunek niż skorzystanie z praw, które wywodzą oni ze wspomnianej dyrektywy.

Jednocześnie TSUE podkreślił, że podnoszony argument o zagrożeniu stabilności rynków finansowych  nie ma znaczenia w ramach wykładni dyrektywy, która ma na celu ochronę konsumentów.

Ponadto, jak wskazał TSUE, nie można dopuścić ani do tego, by przedsiębiorca czerpał korzyści gospodarcze ze swojego niezgodnego z prawem zachowania, ani do tego, by otrzymał odszkodowanie za niedogodności nim wywołane. Trybunał wskazał ponadto, że przedsiębiorcy nie mogą obchodzić celów realizowanych przez dyrektywę ze względu na zachowanie stabilności rynków finansowych. Do instytucji bankowych należy bowiem organizacja działalności w sposób zgodny z tą dyrektywą.

Wyrok w sprawie zawieszenia spłat

TSUE wydał też orzeczenie w sprawie C-287/22, czyli zawieszenia płatności rat kredytów. Zdaniem TSUE sąd może zarządzić środek tymczasowy w postaci zawieszenia spłaty rat kredytu w trakcie trwania sprawy o ustalenie nieuczciwego charakteru warunków umowy. W ocenie Trybunału, odmowa zawieszenia spłaty rat kredytu w ramach środków tymczasowych, może uczynić, przynajmniej w części, nieskutecznym ostateczne orzeczenie do co nieważności umowy.

Orzeczenie to nie prowadziłoby bowiem do przywrócenia sytuacji prawnej i faktycznej, w jakiej konsument znajdowałby się w braku nieuczciwej klauzuli, skoro następnie musiałby on wystąpić z kolejnym powództwem o zapłatę kwot uiszczonych, w toku pierwszego procesu na podstawie unieważnionej umowy. Innymi słowy, skutek restytucyjny wyroku stwierdzającego nieważność umowy nie zostałby w pełni osiągnięty.

Obowiązek zwrotu opłat za zaświadczenia o kredytach i pożyczkach – Deutsche Bank Polska

Posted on Categories:Kredyty hipoteczne, Kredyty konsumenckie

Deutsche Bank Polska jednostronnie zmienił postanowienia dotyczące wysokości opłat za zaświadczenia o historii spłaty kredytów lub pożyczek hipotecznych, pomimo że postanowienia te miały charakter abuzywny. Konsumentom przysługuje zwrot poniesionych opłat pobranych przez bank w oparciu o zmieniony cennik. Prezes UOKiK nałożył na Deutsche Bank Polska ponad 5,7 mln zł kary za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Niedopuszczalne jednostronne zmiany postanowień abuzywnych w wykonywanych umowach – tak w skrócie można określić praktykę, za jaką Deutsche Bank Polska S.A. został ukarany kwotą 5 750 370 zł. Konsumenci byli wprowadzani w błąd w związku z rozpowszechnianiem przez bank nieprawdziwych informacji co do zmiany wysokości pobieranych opłat za wystawienie zaświadczeń dotyczących kredytów lub pożyczek hipotecznych denominowanych do waluty obcej, w tym we franku szwajcarskim.

Abuzywność zmienianych postanowień została stwierdzona w decyzji przez Prezesa UOKiK w sierpniu 2020 r. Jeszcze przed wydaniem końcowego rozstrzygnięcia, w trakcie postępowania administracyjnego, bank zamiast przestać je stosować, we wrześniu 2019 r. rozesłał do konsumentów informację odnośnie jednostronnej zmiany tych klauzul. Za to właśnie działanie bank został ukarany i musi poinformować konsumentów o przysługującym im prawie do rekompensaty.

Zaświadczenia o kredytach i pożyczkach

Dokumenty dotyczące m.in. historii spłaty zobowiązania lub naliczonych odsetek są potrzebne osobom, które na drodze sądowej zamierzają dochodzić np. unieważnienia umowy czy zwrotu niezasadnie naliczonych rat. Na ich podstawie możliwe jest określenie żądanej od banku sumy. Jest to szczególnie istotne dla konsumentów, którzy mają zawarte umowy o kredyt hipoteczny denominowany do franka szwajcarskiego (CHF).

Opłaty za wydawanie zaświadczeń

Po narzuceniu przez Deutsche Bank Polska nowych postanowień, w miejsce tych abuzywnych, do UOKiK zaczęły wpływały liczne skargi na opłaty za wydawanie zaświadczeń. Zgodnie z nimi, za zestaw dokumentów najczęściej wnioskowanych przez konsumentów bank pobierał kwoty rzędu 795–905 zł. Maksymalnie, jeśli konsument potrzebowałby wszystkich zaświadczeń za ponad 10-letni okres kredytowania, musiałby uiścić na rzecz banku nawet 1845 zł. Tymczasem zgodnie z obowiązującą zasadą niewiążącego charakteru postanowień abuzywnych, bank nie powinien pobierać za nie żadnej opłaty i nie może w miejsce postanowień abuzywnych wprowadzać jednostronnie narzuconych nowych zapisów, w tym nowej wysokości opłat.

Deutsche Bank Polska, po uprawomocnieniu się decyzji, będzie musiał zapłacić ponad 5,7 mln zł kary, a także poinformować konsumentów o możliwości uzyskania zwrotu kosztów w związku z wydanymi zaświadczeniami bankowymi dotyczącymi kredytów lub pożyczek hipotecznych denominowanych do waluty obcej.

Jak ubiegać się o rekompensatę

Pobierz decyzję Prezesa UOKiK i sprawdź, jak ubiegać się o rekompensatę.

Decyzja jest nieprawomocna, przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Spór o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału – prokonsumencka opinia Rzecznika Generalnego TSUE

Posted on Category:Kredyty hipoteczne

Rzecznik Generalny TSUE zabrał głos w ważnej sprawie dla konsumentów mających kredyty indeksowane lub denominowane do franka szwajcarskiego. W jego opinii, jeśli unieważnienie umowy kredytowej nastąpiło ze względu na nieuczciwe warunki, to konsumenci mogą dochodzić od banków roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych. Banki natomiast nie mają analogicznego prawa. Przed nami ostateczne rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości UE.

Rzecznik Generalny TSUE zajmował się dzisiaj pytaniem prejudycjalnym w sprawie C-520/21 zadanym w sierpniu 2021 r. przez Sąd Rejonowy dla Warszawy–Śródmieścia. Dotyczy ono dopuszczalności takiej wykładni przepisów krajowych, zgodnie z którą w przypadku stwierdzenia nieważności umowy o kredyt z powodu występowania w niej klauzul abuzywnych, stronom przysługuje wynagrodzenie bądź odszkodowanie, a więc czy dopuszczalne są roszczenia inne niż o zwrot samego kapitału.

W szczególności TSUE ma rozstrzygnąć, czy bank może żądać wynagrodzenia, odszkodowania, zwrotu kosztów lub waloryzacji świadczenia, np. z tytułu tego, że został czasowo pozbawiony możliwości korzystania z kapitału.

Dziś opinię w tej sprawie wydał Rzecznik Generalny TSUE Anthony Michael Collins. Jego zdaniem w przypadku uznania, że umowa kredytu między bankiem a kredytobiorcą jest od początku nieważna z powodu zawarcia w niej przez bank nieuczciwych warunków umownych, bank nie ma prawa domagać się od konsumenta jakichkolwiek innych świadczeń oprócz zwrotu wypłaconego kapitału i zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.

Rzecznik Generalny, uzasadniając swoje stanowisko, podkreślił, że przedsiębiorca nie może czerpać korzyści gospodarczych z sytuacji powstałej na skutek własnego bezprawnego działania. Ponadto bank nie byłby zniechęcony do stosowania nieuczciwych warunków w umowach kredytu zawieranych z konsumentami.

W opinii Rzecznika Generalnego konsument ma natomiast prawo w takiej sytuacji dochodzić od banku roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych. Dopuszczalność takich roszczeń na gruncie prawa krajowego i ich zasadność powinna być rozstrzygana przez sądy. Jak podkreślił Rzecznik Generalny, takie rozwiązanie znajduje uzasadnienie w Dyrektywie 93/13, której celem jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów.

– Cieszę się, że opinia Rzecznika Generalnego TSUE jest zbieżna z naszym wieloletnim stanowiskiem. Od dawna podnosiliśmy, że banki nie mają podstaw żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku upadku umowy z ich winy, czyli w związku ze stosowaniem postanowień niedozwolonych. Możliwość dochodzenia takich roszczeń oznaczałaby dopuszczanie osiągnięcia korzyści finansowych przez przedsiębiorcę, który stosował wobec konsumentów klauzule abuzywne. Ponadto zgoda na tego rodzaju roszczenia byłaby równoznaczna w skutkach z przywróceniem niesprawiedliwych warunków wynikających z wykonywania umowy zawierającej postanowienie niedozwolone – mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Takie stanowisko w sprawie roszczeń banku o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału Prezes UOKiK wyraził już w grudniu 2019 r. po wyroku TSUE w sprawie C-260/18 (Dziubak vs Raiffeisen Bank International AG). Prezes UOKiK regularnie wspiera też konsumentów, wydając istotne poglądy w sprawach sądowych, w których podkreśla brak dopuszczalności domagania się przez banki wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

Opinia Rzecznika Generalnego nie stanowi ostatecznego rozstrzygnięcia. Nie jest wiążąca dla TSUE, często jednak jest uwzględniana w wydawanych orzeczeniach.

Banki ograniczały korzystanie z wakacji kredytowych

Posted on Category:Kredyty hipoteczne

BNP Paribas Bank Polska oraz Bank Pocztowy bezprawnie ograniczały w bankowości elektronicznej możliwość złożenia wniosków o wakacje kredytowe tylko do maksymalnie 2 lub 4 zamiast 8 miesięcy. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył na banki kary w łącznej wysokości blisko 3 mln zł za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów.

Wakacje kredytowe wciąż trwają

Od blisko pół roku można korzystać z ustawowych wakacji kredytowych. Zgodnie z ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom od sierpnia 2022 r. do końca 2023 r. konsumentom przysługuje możliwość zawieszenia spłaty maksymalnie 8 rat kredytu hipotecznego (w okresach wskazanych w ustawie). Wniosek można złożyć w formie papierowej albo elektronicznej, w tym za pośrednictwem bankowości elektronicznej.

Z zawieszenia rat mogą skorzystać osoby, które spłacają kredyt hipoteczny zaciągnięty przed 1 lipca 2022 r. na własne potrzeby mieszkaniowe w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do innych walut. Ulga może dotyczyć tylko jednego kredytu. Do wykorzystania w 2023 r. zostało jeszcze zawieszenie spłaty maksymalnie 4 rat – po jednej w każdym kwartale. Okres kredytowania wydłuży się o liczbę miesięcy, o które zawieszono spłatę rat. W okresie zawieszenia bank nie może też pobierać żadnych opłat wynikających z umowy z wyjątkiem tych z tytułu ubezpieczenia.

UOKiK od początku obowiązywania przepisów o wakacjach kredytowych w ramach prowadzonych postępowań wyjaśniających monitoruje, jak banki o nich informują i je realizują.

Co to oznacza dla konsumentów?

Ustawodawca wprowadził wakacje kredytowe, aby ulżyć osobom posiadającym kredyty hipoteczne w trudnym czasie wysokich stóp procentowych. Przepisy pozostawiają wybór konsumentom, na jaki okres lub okresy chcą zawiesić spłatę rat i czy chcą wnioskować o to jednorazowo czy sukcesywnie. Ograniczanie tego uprawnienia przez banki jest bezprawne, oznacza bowiem utrudnianie skorzystania z ustawowych praw konsumentów.

Do UOKIK wpływały skargi m.in. na to, że banki uniemożliwiają im wnioskowanie o wakacje kredytowe na jednym formularzu na wszystkie przewidziane prawem 8 okresów. Po wezwaniach Prezesa UOKiK większość banków wycofała się z takich praktyk. Tym, które tego nie zrobiły, Prezes Urzędu postawił zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów. Efektem są wydane dwie decyzje – wobec BNP Paribas Bank Polska oraz Banku Pocztowego.

BNP Paribas początkowo w systemie bankowości elektronicznej umożliwiał złożenie wniosku tylko na 1 lub 2 miesiące III kwartału 2022 r. Zaniechał tej praktyki 8 września 2022 r. Natomiast Bank Pocztowy do 17 października 2022 r. dopuszczał w swoim systemie bankowości elektronicznej jedynie wnioski na zawieszenie maksymalnie 4 rat w 2022 r., przy czym na jednym wniosku mogły być to wyłącznie następujące po sobie miesiące.

Kara dla BNP Paribas Bank Polska to ponad 2,7 mln zł, a dla Banku Pocztowego – ponad 230 tys. zł.

Kalkulator finansowy

Chcesz sprawdzić wysokość rat swojego kredytu po podwyżce stóp procentowych? Zastanawiasz się nad nadpłatą? Skorzystaj z przygotowanego przez UOKiK kalkulatora zmiany oprocentowania kredytu hipotecznego. Dzięki niemu przekonasz się, jak orientacyjnie będzie się kształtować twoja rata, a także zobaczysz, czy w przypadku nadpłaty lepsze dla ciebie będzie zmniejszenie raty, czy skrócenie okresu kredytowania.

Wakacje kredytowe – co warto wiedzieć?

Posted on Categories:Finanse, Kredyty hipoteczne

Przypominamy, że 29 lipca 2022 r. weszły w życie nowe przepisy, dzięki którym możesz zawiesić spłatę rat kredytu mieszkaniowego nawet na 8 miesięcy – to tak zwane wakacje kredytowe. Kto, na jak długo i w jaki sposób może się ubiegać o wakacje od kredytu? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.

KTO? Jeśli przed 1 lipca 2022 r. zaciągnąłeś w polskiej walucie kredyt mieszkaniowy w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, to możesz się starać o zawieszenie rat kredytu.

NA JAK DŁUGO? Spłatę kredytu możesz zawiesić na maksymalnie 8 miesięcy : sierpień i wrzesień 2022, 2 wybrane miesiące w IV kwartale 2022 r. oraz po 1 wybranym miesiącu w każdym kwartale 2023 r. Pamiętaj, że okres kredytowania wydłuży się o liczbę miesięcy, o które zawiesisz spłatę rat.

ILE TO KOSZTUJE? Wakacje kredytowe są bezpłatne – oznacza to, że zawieszają spłatę części kapitałowej i odsetkowej. Bank w tym okresie może pobierać jedynie opłaty za ubezpieczenie umowy.

JAK? Złóż wniosek w formie papierowej lub elektronicznej w banku. Musisz wskazać dane: swoje i kredytodawcy, oznaczenie umowy, okres/okresy zawieszenia spłaty oraz oświadczenie, że wniosek dotyczy umowy zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

OD KIEDY? Spłatę kredytu możesz zawiesić od dnia doręczenia wniosku do banku na okres wskazany we wniosku. Bank ma 21 dni na potwierdzenie otrzymania wniosku i wskazanie wysokości opłat z tytułu ubezpieczenia. Uwaga! Przykładowo, jeśli wniosek o udzielenie wakacji kredytowych został doręczony do banku 1 sierpnia, a data płatności raty przypadała również w tym dniu i wskazałeś we wniosku, że chcesz zawiesić tę ratę, to bank powinien ją zawiesić.

Ważne! Jeśli masz taką możliwość, zaoszczędzone dzięki zawieszeniu rat środki przeznacz na nadpłatę kredytu.

Pomoc dla konsumentów:

Tel. 801 440 220 lub 222 66 76 76 – infolinia konsumencka
E-mail: porady@dlakonsumentow.pl
Rzecznik Finansowy – po odrzuceniu reklamacji przez instytucję finansową
Rzecznicy konsumentów – w twoim mieście lub powiecie

Jeśli masz kłopoty ze spłatą kredytu hipotecznego, przeczytaj, co możesz zrobić

Posted on Category:Kredyty hipoteczne

Jeśli masz kredyt hipoteczny i obecnie stanowi on duże obciążenie dla twojego budżetu domowego, sprawdź poniżej, z jakich narzędzi możesz skorzystać:

  1. Ustawowe wakacje kredytowe – jeśli właśnie straciłeś pracę lub główne źródło utrzymania, to możesz skorzystać z wakacji kredytowych, czyli do trzech miesięcy zawiesić spłatę kredytu, a bank nie naliczy za to dodatkowych odsetek ani innych kosztów. Dotyczy to kredytu hipotecznego i konsumenckiego. Złóż wniosek do banku, a on zawiesi spłatę kredytu w momencie otrzymania twojego wniosku. Pamiętaj, że dotychczasowe terminy spłaty kredytu wydłużą się o okres jego zawieszenia. Ustawowe wakacje kredytowe są dla konsumenta finansowo bardziej korzystne niż bankowe memorandum kredytowe.
  2. Nadpłata kredytu – jeśli zależy ci na tym, by zmniejszyć bieżące obciążenie budżetu domowego, nadpłacając kredyt wybierz opcję zmniejszenia raty kredytu. Natomiast jeśli chcesz dokonać jak największej redukcji wszystkich kosztów w całym okresie kredytowania, wybierz opcję skrócenia tego okresu. Nadpłata kredytu może ci przynieść większe korzyści finansowe niż inwestycje np. lokata bankowa.

Przygotowaliśmy kalkulator finansowy, w którym sprawdzisz, ile możesz zaoszczędzić dzięki nadpłacie kredytu oraz jaka będzie orientacyjna wysokość raty przy wzroście stopy procentowej, zobaczysz też jaką kwotę nadpłaty musiałbyś uiścić, by zachować obecną ratę. Kalkulator znajduje się na stronie finanse.uokik.gov.pl.

  1. Poduszka finansowa – jeśli nie jesteś posiadaczem wolnych środków finansowych, które mógłbyś przeznaczyć na nadpłatę kredytu, to odłóż część pieniędzy jako poduszkę finansową. Poduszka posłuży w przyszłości zabezpieczeniu spłaty wyższych rat, gdyby w twoim życiu wystąpiły nieprzewidziane okoliczności, takie jak utrata pracy czy jeszcze wyższy wzrost stóp procentowych. Od czego możesz zacząć? Jeśli jesteś w stanie, to ogranicz minimalnie konsumpcję, aby małymi krokami budować swoje zaplecze finansowe.
  2. Zmiana oprocentowania na stałą stopę procentową. Jedyną gwarancję stałej wysokości raty daje nam zmiana oprocentowania kredytu na oprocentowanie stałe – oznacza to, że przez wskazany w umowie kredytowej okres kredytobiorca płaci ratę o stałej wysokości, bez względu na wahania wysokości stóp procentowych. Skontaktuj się z bankiem, by dowiedzieć się, czy możesz negocjować zmianę oprocentowania.
  3. Negocjowanie marży. Możesz negocjować z bankiem wysokość marży, np. w sytuacji gdy spłaciłeś część zadłużenia i cena nieruchomości wzrosła. Możesz również starać się o zmianę kredytu na tańszy w innym banku – różnica w marżach obniży ratę kredytu. Należy jednak pamiętać, że zmiana banku może wiązać się z dodatkowymi kosztami (np. notarialnymi, pośrednictwa czy wynikającymi wcześniejszej spłaty w banku macierzystym). Dlatego warto wcześniej przekalkulować, co nam się bardziej opłaca.
  4. Fundusz Wsparcia Kredytobiorców. Finansowa pomoc dla kredytobiorców w trudnej sytuacji, dzięki której możesz ubiegać się o zwrotną pożyczkę na spłatę zadłużenia, gdy rata stanowi połowę dochodów rozporządzalnych lub gdy dochód gospodarstwa domowego po odjęciu raty jest niższy niż 1200 zł na osobę (a dla jednoosobowego gospodarstwa domowego jest niższy niż 1552 zł) lub w sytuacji utraty pracy. Szczegółowe warunki, na których można uzyskać takie wsparcie znajdziesz w ustawie lub na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego. Aby skorzystać z pomocy Funduszu, złóż wniosek w swoim banku.
  5. Wakacje kredytowe oferowane przez banki. Jest to nieco inna forma zawieszenia kredytu niż ustawowe wakacje kredytowe, ponieważ banki przewidują taką możliwość za opłatą i wiąże się to z wydłużeniem okresu kredytowania lub zwiększeniem wysokości kolejnych rat kredytu.
  6. Wydłużenie długości spłaty kredytu. Jest to możliwość obniżenia bieżącej raty, lecz warto pamiętać, że ostatecznie spowoduje zwiększenie łącznych kosztów kredytu, ze względu na dłuższy okres spłacania odsetek. Możesz wnioskować o wydłużenie długości spłaty kredytu w swoim banku. Sprawdź w tabeli opłat i prowizji, jakie koszty są związane ze zmianą umowy i poproś bank o dokładną symulację zmiany wysokości raty przed podjęciem decyzji.

Kalkulator zmiany oprocentowania kredytu hipotecznego – nowe funkcje

Posted on Category:Kredyty hipoteczne
Kalkulator zmiany oprocentowania

Rozbudowaliśmy kalkulator zmiany oprocentowania kredytu hipotecznego o nowe funkcje. Sprawdzisz nie tylko orientacyjną wysokość raty w przypadku wzrostu stóp procentowych, ale również ile zaoszczędzisz dzięki nadpłacie. Dysponujesz środkami finansowymi i rozważasz nadpłatę? Wpisz parametry swojego kredytu, kwotę, którą chciałbyś nadpłacić i zobacz, jaki przyniesie to skutek, gdy zmniejszysz raty lub skrócisz okres kredytowania.

Zamierzasz wziąć kredyt hipoteczny? A może już go spłacasz, ale dysponujesz środkami finansowymi i rozważasz nadpłatę? Wejdź na finanse.uokik.gov.pl i sprawdź, jak może kształtować się rata twojego kredytu przy różnych stawkach oprocentowania. Poznaj nowe funkcje kalkulatora:

  • możesz wpisać kwotę, którą chcesz nadpłacić i sprawdzić, o ile zmniejszy ci się rata kredytu lub okres jego spłaty i ile dzięki temu zaoszczędzisz.
  • Nie wiesz, czy opłaca się przy nadpłacie bardziej skracać okres kredytowania czy obniżać wysokość raty? Możesz to również sprawdzić na naszym kalkulatorze.
  • Zobaczysz, ile rocznie więcej będziesz musiał zapłacić, gdy zwiększy się oprocentowanie kredytu.

Jak to zrobić? Wpisz parametry swojego kredytu – kwotę, którą masz do spłaty, wysokość rat lub oprocentowanie (jest to suma marży i stawki referencyjnej, np. WIBOR; znajdziesz je w aktualnym harmonogramie spłaty) oraz datę spłaty ostatniej raty. Zaznacz, czy chcesz nadpłacić kredyt i podaj kwotę.

– Zachęcam do korzystania z naszego kalkulatora finansowego. Kredyt hipoteczny zaciągamy na kilkadziesiąt lat i na duże kwoty, dlatego warto bardzo dokładnie zapoznać się z symulacją wzrostu raty i przygotować się na większe obciążenia. Dzięki naszemu kalkulatorowi finansowemu każda osoba może sprawdzić nie tylko wysokość rat kredytu hipotecznego przy zmianie oprocentowania, ale i oszczędność z tytuły nadpłaty. Jeśli bowiem dysponujemy wolnymi środkami finansowymi, warto rozważyć nadpłatę kredytu właśnie teraz. Nasz kalkulator pokaże ile dzięki temu możemy zaoszczędzić na odsetkach w całym okresie trwania kredytu – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.

Kalkulator pokazuje dwa warianty wcześniejszej spłaty: obniżenie wysokości raty lub skrócenie okresu kredytowania przy zachowaniu wysokości raty. Pierwsza opcja jest bardziej korzystna, gdy chcemy zmniejszyć bieżące obciążenia budżetu domowego ratami kredytu, druga natomiast, gdy zależy nam na jak największej redukcji wszystkich kosztów w całym okresie kredytowania.

Symulacja oszczędności

Na ryzyko wzrostu stóp procentowych, a co za tym idzie oprocentowania kredytów hipotecznych, zwracaliśmy uwagę w kampanii „Policz i nie przelicz się”. Przygotowane spoty przeznaczone do emisji w telewizji i radio ostrzegały tak przed ryzykownymi inwestycjami, jak i brakiem możliwości spłaty kredytu w przypadku wzrostu stóp procentowych.